Het Binnenhof in Den Haag is al achthonderd jaar het strijdtoneel van de macht. Die geschiedenis maakt het Binnenhof een van de oudste bestuurscentra in de wereld. Op deze bijzondere plek heeft de macht door de eeuwen heen verschillende gedaantes gehad, met wisselende spelers, met winnaars en verliezers, met mooie en met wrede kanten, en met onze democratie als resultaat.
De tentoonstelling Macht – 800 jaar Binnenhof in het Haags Historisch Museum is een groots opgezet overzicht van de ontwikkeling van het Binnenhof: van grafelijk kasteel tot centrum van de Nederlandse democratie.
Tijdens de verbouwing van het Binnenhof presenteert het Haags Historisch Museum het verhaal van de meest symbolische plek van Nederland. Een verhaal over macht en tegenmacht, over emancipatie, representatie en het typisch Nederlandse ‘polderen’. Maar ook over verwaarloosde gebouwen, gekissebis over privileges en de alledaagsheid van de machtige personen die hier verbleven. Macht vertelt dit typisch Hollandse verhaal aan de hand van vier thema’s: bouwen voor de macht, strijden om de macht, kleven aan de macht en pronken met de macht.
Bouwen voor de macht
Karakteristiek voor de geschiedenis van het Binnenhof is het gebouwencomplex, dat als parlementsgebouw uniek is in de wereld. De bouwhistorie zegt veel over onze traditie van polderen en angst voor ‘geldsmijterij’. Het mantra ‘sober en doelmatig’ is al eeuwen oud. Tegelijkertijd is het ook de plek waar de verschillende spelers samen kwamen om te vergaderen, in representatieve ruimtes én in achterafkamertjes.
Strijden om de macht
Het Binnenhof gaat ook over de geschiedenis van politiek geweld, demonstraties, bezetting, emancipatie en democratie. Wie mochten er aanschuiven aan de tafel van de macht en wie (nog) niet? Denk aan de strijd voor het algemeen kiesrecht ruim een eeuw geleden en de strijd tegen racisme nu. Meestal verloopt deze strijd vreedzaam. Maar soms gaat het er gewelddadiger aan toe en vloeit er bloed. Met de moordpartij op de gebroeders De Witt als absoluut dieptepunt.
Kleven aan de macht
Het machtscentrum Den Haag heeft al eeuwen een aanzuigende werking op personen en organisaties: vanzelfsprekend diplomaten en ambtenaren. Maar ook juweliers, boekverkopers, pruikenmakers en bedienden. Zo groeide een klein dorp uit tot een stad die niet zo mocht heten. Ook de rechterlijke macht, de adviesorganen, de uitvoerende ministeries: allemaal gehuisvest rond het Binnenhof.
Pronken met de macht
Al die macht wil pronken. Laten zien dat het staat voor waardigheid en traditie. Alleen lukt dat in Nederland niet altijd even goed, dat pronken met de macht. Tradities verdwijnen, zoals de grote vuurwerkshows op de Hofvijver, en er komen nieuwe bij, zoals de hoedjesparade tijdens Prinsjesdag. En altijd is er wel discussie: over de Gouden Koets bijvoorbeeld. Speciaal voor deze tentoonstelling maakten drie kunstenaars een alternatief voor het omstreden paneel ‘Hulde der Koloniën’.
Tentoonstelling
De haarvlecht van Jacoba van Beieren, pamfletten uit de 17e eeuw, de tong en vinger van de gebroeders De Witt, de troon van koning Willem III, de buttons van een Haagse Dolle Mina, de ‘Prinsjesdag-hoeden met boodschap’ van vrouwelijke parlementariërs of een poster van de grote anti-kruisrakketendemonstratie: samen met vele andere objecten, schilderijen, prenten, foto’s en filmfragmenten illustreren zij de bewogen geschiedenis van het Binnenhof.
De bezoeker wordt ontvangen in een groot ‘Binnenhofdecor’ met een korte introductiefilm. Vanuit de toekomst kijken vier personages naar het verleden en dus ook het ‘nu’. Wat vinden zij van discussies over zwarte piet of de eerste vrouwelijke premier? Met veel interactie kunnen bezoekers zich in de tentoonstelling verdiepen en een mening vormen.
Meerstemmig en actueel
De 800-jarige geschiedenis van het Binnenhof is een meerstemmig verhaal, geen traditionele geschiedenisles over machthebbers. De tentoonstelling benadert het verhaal dan ook vanuit verschillende perspectieven. Politici, scholieren, activisten, hofleveranciers en vele anderen komen aan het woord. Het is het verhaal van demonstraties, machtswisselingen, emancipatiestrijd en een steeds bredere vertegenwoordiging van het volk. Macht is opgezet als een blik op het verleden vanuit de actualiteit én de toekomst. Daarmee is het een uitnodiging tot reflectie over macht en democratie door de eeuwen heen.
Met deze tentoonstelling slaat het Haags Historisch Museum een nieuwe weg in: typisch Haagse onderwerpen worden geplaatst in een nationale context. Het museum wil met Macht– 800 jaar Binnenhof bijdragen aan discussies over politiek, emancipatie en representatie door het verleden in een actueel licht te plaatsen.
Macht – 800 jaar Binnenhof: vanaf 2 oktober 2021 in het Haags Historisch Museum. Vaste presentatie gedurende de verbouwing (circa 5,5 jaar) van het Binnenhof in Den Haag