Door Marchien den Hertog
Verschillende voorjaarsstormen, maar vooral storm Eunice, hielden in februari 2022 flink huis in Den Haag. Er sneuvelden honderden bomen, eentje viel er zelfs boven op de auto van voormalig Haagse Historie-hoofdredacteur Bas Kromhout (die er nog in zat maar gelukkig met de schrik vrijkwam). Wie de Haagse Beeldbank er eens op naslaat, ontdekt dat Eunice weliswaar pittig, maar volstrekt niet uniek was. Heel wat bomen hebben door natuurgeweld het loodje gelegd in de stad.
Maar veel en veel schadelijker was de mens zelf, die naar hartenlust kapt, sloopt en hakt in de groene hofstad. Voor de aanleg van nieuwbouw, een parkeergarage onder het Plein, de vernieuwing van riolering en kabels, het verbreden van een weg. Veel van de in de afgelopen storm omgewaaide bomen hadden wortels die beschadigd waren bij het openbreken van straten, het maaien van gras of door aanrijdingen. Ze worden, aldus een boomdeskundige in NRC Handelsblad, als het ware weggepest.
De grootste bomenkaalslag vond plaats tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers hadden een vrij schootsveld nodig rond de Atlantikwall. Het Haagse Bos werd gemillimeterd voor de aanleg van een tankgracht. En naarmate brandstof schaarser was verdwenen zo’n beetje alle Haagse bomen in noodkacheltjes.
Gelukkig zien we ook veel bomen die – al dan niet symbolisch – weer worden aangeplant. In 1945 trekt een sliert schoolkinderen naar de Haagse Bosjes tijdens de boomplantdagen: in november 1945 worden zestien dagen lang elke dag 1000 nieuwe boompjes geplant. In de jaren na de oorlog waaien er nog regelmatig bomen om en volgen de cycli van kappen en planten elkaar op. Gelukkig zijn er nog genoeg monumentale bomen om een momentje onder te verpozen.
Een (volstrekt niet representatief) beeldverhaal met foto’s uit de Haagse Beeldbank.
Hagenaars storten zich op een boom in de herfst van 1944, op zoek naar brandstof. In de Hongerwinter die volgt is geen boom meer veilig. Bekijk op de site van het Haags Gemeentearchief een filmpje uit de collectie Bodewes.
Foto: Bert Melink/ Dienst Stedelijke Ontwikkeling
