Benedictus de Spinoza (1632-1677) woonde en werkte zeven jaar in Den Haag, totdat hij stierf op zijn zolderkamer aan de Paviljoensgracht en begraven werd in de Nieuwe Kerk. In Den Haag voltooide hij zijn levenswerk Ethica en schreef hij de onvoltooid gebleven Politiek Tractaat.
Nu, in de 21ste eeuw is zijn gedachtegoed actueler dan ooit. Hij bepleit een democratische samenleving waarin alle burgers de vrijheid hebben om te geloven, te denken en te zeggen wat men wil. Een maatschappij waarin kerk en staat gescheiden zijn en waarin tolerantie centraal staat. Dat Den Haag haar historische stadgenoot eert als icoon van de internationale Stad van Vrede en Recht, ligt in haar identiteit en in de geschiedenis besloten.
De benedenetage van het Spinozahuis (Domus Spinozana) doet dienst als studiezaal waar men een keuze kan maken uit de rijkelijk gevulde boekenkasten. Elke maandag gaan de luiken open en is iedereen welkom van 14:00 tot 16:00 uur.
Het woonhuis werd in 1641 gebouwd in opdracht van de kunstschilder Jan van Goyen. Na zijn dood werd diens schoonzoon Havick Steen, vader van Jan Steen, eigenaar van het pand. Daarna kwam schilder Hendrik van der Spyck er te wonen, die rond 1670 Spinoza’s huisbaas werd. De toen 38 jarige filosoof betrok de zolderkamer aan de voorkant. Deze verscholen plek bood hem ook veiligheid, want zijn geschriften behoorden onveranderlijk tot verboden lectuur.
Spinoza leefde sober, verdiende geld met het slijpen van lenzen voor microscopen, telescopen en verrekijkers. Hij leverde onder meer aan de wetenschapper Christiaan Huygens. Thuis onderhield hij een harmonieus contact met Van der Spyck en zijn gezin. Op zondag 21 februari 1677 overleed hij op 44-jarige leeftijd. De doodsoorzaak van Spinoza – de gezegende – is tot op heden discutabel.